به گفته کارشناسان یکی از مهم‌ترین راهکارهای کنترل بازار اجاره، پرداخت تسهیلات ساخت و همچنین افزایش تولید و عرضه مسکن است.
در فصل اوج نقل و انتقالات مستاجران هستیم و دولت برنامه‌های زیادی را برای کنترل بازار اجاره در دستور کار خود قرار داده است. یکی از این برنامه‌ها نظارت بر عملکرد بنگاه‌های مشاور املاک است که طبق آن از ابتدای تابستان بازرسان اقدام به نظارت بر قرارداد‌های مشاوران املاک کرده‌اند و تعدادی از بنگاه‌های متخلف در شهر‌های مختلف پلمب شده‌اند.
براساس اطلاعات داده شده، تا تاریخ ۱۷ تیر، ۱۰ هزار و ۴۷۷ بنگاه مشاور املاک در ۲۵ استان کشور مورد بازرسی قرار گرفتند و از این تعداد ۱۰۴۱ بنگاه مشاور املاک متخلف شناسایی و پلمب شدند. همچنین مشاوران املاک متخلف علاوه بر پلمب به میزان ۶۷ میلیارد و ۹۷۰ میلیون تومان نیز جریمه نقدی تعزیراتی شدند.
استان‌های ایلام، آذربایجان شرقی، چهارمحال و بختیاری، سمنان، کردستان و کهگیلویه و بویر احمد جزء استان‌هایی هستند که هنوز دفاتر مشاور املاک در آنها مورد بازرسی قرار نگرفته است.
با این حال به گفته بسیاری از کارشناسان اجرای چنین اقداماتی به تنهایی نمی‌تواند بازار اجاره را ساماندهی کند چرا که دولت باید برنامه‌ریزی خود را به سمت افزایش تولید مسکن سوق دهد؛ یکی دیگر از برنامه‌های دولت برای کنترل بازار مسکن و اجاره، افزایش میزان تسهیلات ساخت مسکن است.
حسینی، کارشناس مسکن در این خصوص گفت: دولت درحال‌حاضر باید برنامه‌ریزی در حوزه افزایش عرضه و تولید مسکن داشته باشد و این امر تنها با پرداخت تسهیلات ساخت مسکن امکان‌پذیر خواهد بود.
او ادامه داد: دولت درحال‌حاضر تنها بر افزایش تسهیلات خرید مسکن تمرکز کرده است و با بالا بردن سقف این تسهیلات به ۸۰۰ میلیون تومان، نرخ تورم را افزایش داده است، بنابراین باید در این شرایط با حمایت از سازندگان و افزایش تسهیلات ساخت، بتواند زمینه را برای ورود سازندگان به حوزه ساخت فراهم کند.
در همین رابطه یوسفی، عضو کمیسیون عمران مجلس هم گفت: با توجه به افزایش میزان تسهیلات خرید مسکن و میزان اقساط بالای این تسهیلات، نرخ تورم در این بخش بالا می‌رود بنابراین ما همواره به دولت و وزارت راه وشهرسازی اعلام کرده‌ایم که باید تمرکز بر حوزه ساخت باشد تا شاهد بهبود بازار مسکن و خروج آن از رکود باشیم.
علاوه بر برنامه‌های ذکر شده، طرح دیگر دولت برای کنترل بازار اجاره طی چند سال گذشته، پرداخت تسهیلات ودیعه به مستاجران بوده است، اما با وجود آنکه وعده‌های زیادی برای پرداخت وام ودیعه ۱۰۰ میلیون تومانی داده شد، اما به نظر می‌رسد دولت در این بخش چندان موفق نبوده و به گفته بسیاری از متقاضیان که برای دریافت تسهیلات ودیعه مسکن ثبت نام کرده بودند عده بسیار کمی موفق به دریافت این وام شده‌اند.
طبق آخرین آمار‌های وزارت راه وشهرسازی، در ۳ ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۲، تعداد ۱۳۳ هزار و ۳۹۹ خانواده مستاجر در سامانه وزارت راه و شهرسازی برای اخذ تسهیلات ودیعه مسکن ثبت نام کرده‌اند. از این تعداد، تاکنون ۵۶ هزار و ۱۱۶ خانواده برای دریافت وام ودیعه مسکن واجد شرایط شناسایی شده و به بانک عامل معرفی شده‌اند.
بر این اساس، تاکنون فقط ۸ درصد از متقاضیان واجد شرایط وام ودیعه مسکن موفق به دریافت تسهیلات شده‌اند که ۴ هزار و ۳۷۵ متقاضی هستند و ۹۲ درصد مستاجران موفق به دریافت وام ودیعه نشدند.
وام ودیعه مسکن در سال ۱۴۰۲، در کلانشهر‌ها ۱۵۰ میلیون تومان و در شهر‌های کوچک و سایر شهرستان‌ها ۱۰۰ میلیون تومان است. اگر نرخ سود وام ودیعه مسکن برای این دسته متقاضیان هم ۲۳ درصد و مدت بازپردخت پنج سال باشد، آنها باید به‌ترتیب ماهی چهار میلیون و ۲۳۰ هزار تومان و دو میلیون و ۸۲۰ هزار تومان قسط وام ودیعه مسکن پرداخت کنند.
در همین رابطه غلامی یکی از مستأجران گفت: از سال گذشته تا کنون با وجود آنکه برای دریافت تسهیلات ودیعه مسکن ثبت نام کرده و مدارک را کامل تحویل داده ام، اما موفق به دریافت این وام نشده ام و به هر بانکی که مراجعه می‌کنم، می‌گویند منابع ما به اتمام رسیده است.
براساس این گزارش با وجود آنکه امسال تقریبا به نیمه‌های فصل داغ بازار اجاره رسیده‌ایم و بخش زیادی از مستأجران جابه جا شده اند، اما دولت باید برنامه‌ریزی دقیق تری در بخش پرداخت تسهیلات و افزایش میزان ساخت‌وساز داشته باشد تا در آینده شاهد رونق بیشتر بازار مسکن و اجاره باشیم.
